NAPOLEON ORDA

W dziewiętnastowiecznej Polsce pod zaborami wielu artystów angażowało się w powstania narodowe i jednocześnie służyło rodakom patriotyczną twórczością „ku pokrzepieniu serc”.

Wśród nich był także Napoleon Orda (1807-1883), emigrant po powstaniu listopadowym, pianista i kompozytor, rysownik i malarz, przyjaciel Chopina, członek Towarzystwa Historyczno-Literackiego i Komitetu Emigracji Polskiej. Po amnestii w 1856 roku Orda powrócił z emigracji. W latach 1860-1880 wędrował po guberniach grodzieńskiej, wołyńskiej, mińskiej, kijowskiej, podolskiej, kowieńskiej, witebskiej, wileńskiej, mohylewskiej oraz po Wielkopolsce, Galicji i Królestwie Polskim. Efektem tej wędrówki stał się zbiór ponad tysiąca rysunków i akwarel zabytkowych miast i obiektów architektonicznych na ziemiach polskich. U schyłku życia w latach 1882-1883 Napoleon Orda wydał „Album widoków historycznych Polski poświęcony Rodakom”, który w ośmiu tekach zawierał 260 rysunków i akwarel litografowanych przez Alojzego Misierowicza i odbitych w pracowni Maksymiliana Fajansa. Album zajmuje ważne miejsce w sztuce polskiej po powstaniu styczniowym. W sposób szczególny łączy ówczesne tendencje historyzmu z pozytywizmem i narodowym patriotyzmem. Dokumentuje widoki wielu polskich miast i znanych obiektów architektonicznych. W dużej mierze znamy je dziś wyłącznie dzięki wielkiej pracy artystyczno-dokumentacyjnej Napoleona Ordy.

W galerii posiadamy niewielką kolekcję litografii. Jedna z nich przedstawia dwór Hołowińskiech w Steblowie w guberni kijowskiej, w którym w lutym 1825 roku przebywał Adam Mickiewicz. Poeta uwiecznił w „Panu Tadeuszu” starą lipę stojącą przed wejściem do domostwa. Na litografii Ordy, pięćdziesiąt lat po wizycie Mickiewicza, widnieje jedynie ogromny pień uschłej lipy pamiętającej tamto wydarzenie.

Starsze posty strona startowa Nowsze posty